Son yıllarda Türkiye'nin ekonomik büyüme stratejileri, istihdam ve ihracat alanında ciddi sorunlarla karşı karşıya. Klasik endüstrileşme stratejileri, günümüzde etkisini yitirmiş durumda.

Küresel Ekonomide İhracat ve İstihdam Sorunları: Türkiye'nin Durumu

Son yıllarda Türkiye'nin ekonomik büyüme stratejileri, istihdam ve ihracat alanında ciddi sorunlarla karşı karşıya. Klasik endüstrileşme stratejileri, günümüzde etkisini yitirmiş durumda. İhracat, yerli üretimi artırma ve yeni iş imkanları yaratma potansiyeline sahipken, mevcut koşullar bu potansiyeli gerçekleştirmekte zorlanıyor.

Türkiye, uzun yıllar ihraç odaklı büyüme stratejisini benimsemiş bir ülke olarak, son 15 yılda bu stratejinin açmazlarıyla yüzleşiyor. Sanayi üretimi, ekonomik büyümeyi sağlamada yetersiz kalıyor. İstihdam yaratma konusunda da benzer sorunlar yaşanıyor. İhracat yapan firmalar, üretim kapasitelerini artırarak daha fazla işçi istihdam etme potansiyeline sahipken, bu durumun gerçekleşmesi zorlaşıyor.

İhracatın Düşüşü ve Ekonomik Etkileri

İhracat, ekonomik büyümenin önemli bir motoru olarak kabul edilir. Ancak, son yıllarda Türkiye'nin mal ihracatı artış hızını kaybetmiş durumda. 2021 yılında yaşanan sıçramanın ardından, 2022 yılının son aylarından itibaren bu avantajlar azalmaya başladı. İhracat, rekabet baskısı altında kalırken, Avrupa'nın durumu da bu zincirin belirleyici halkası olarak öne çıkıyor.

Avrupa'nın ekonomik durumu, Türkiye'nin ihracat performansını doğrudan etkiliyor. Aşırı değerli Türk Lirası ve yükselen maliyetler, ihracatçıların en çok yakındığı konular arasında yer alıyor. Küresel ticaretteki değişimler, Türkiye'nin ekonomik stratejilerini yeniden gözden geçirmesini gerektiriyor. Bu bağlamda, hizmet ihracatının artışı da dikkate alınmalı.

İstihdamda Azalma Eğilimi

Küresel değer zincirlerinde yer edinmek, sanayileşme için önemli bir yol olarak görülüyor. Ancak, birçok gelişmekte olan ülkede imalat alanında istihdam azalma eğiliminde. Bu durum, geleneksel imalat odaklı ihracat modelinin açmazlarını gözler önüne seriyor. Düşük ücretli, düşük teknolojili stratejilere güvenen ülkeler, rekabet edemiyor.

Türkiye, imalat sanayi istihdamını korusa da uzun vadede bu performansı sürdürmek zor görünüyor. Politika yapıcılar, daha çeşitlendirilmiş kalkınma stratejilerine yönelmek zorunda. Bu değişimler, küresel ticaretteki belirsizlikleri artırırken, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasındaki ticari asimetrileri de körüklüyor.

Dijital Hizmetlerin Yükselişi

Günümüzde, dijital hizmetler küresel ticarette önemli bir yer edinmeye başladı. 2023 yılında, gelişmekte olan ekonomilerden dijital olarak sunulabilir hizmetlerin ihracatı yüzde 9 büyüdü. Bu durum, Türkiye'nin de içinde bulunduğu gelişmekte olan ülkelerin hizmet ihracatındaki payını artırma potansiyelini gösteriyor.

Hizmet ihracatının artışı, ekonomik büyümenin yeni motoru olabileceğini ispatladı. Ancak, Türkiye'nin KOBİ'lerinin sadece yüzde 4'ü e-ihracat yapıyor. Bu oranlar, Türkiye'nin dijital hizmetler alanında daha fazla çaba göstermesi gerektiğini ortaya koyuyor. Aksi takdirde, mevcut ekonomik modelin sürdürülebilirliği tehlikeye girebilir.

Sonuç ve Gelecek Beklentileri

Türkiye, küresel ekonomik dinamiklerdeki değişimlere ayak uydurmak zorunda. İhracat ve istihdam alanındaki sorunlar, yeni stratejilerin geliştirilmesini gerektiriyor. Küresel ticarette dijital hizmetlerin artışı, Türkiye'nin bu alanda daha fazla yatırım yapmasını zorunlu kılıyor.

Sonuç olarak, Türkiye'nin ekonomik performansını artırmak için ulusal şampiyonlar yaratmak ve dijital hizmetlere yönelmek kritik öneme sahip. Bu değişimlerin gerçekleştirilmesi, Türkiye'nin küresel ölçekte rekabet gücünü artırabilir. Ancak, bu süreçte dikkatli ve planlı adımlar atılması gerekiyor.